Hop

• Leendert Alberts
• 978 90 44637656
• http://www.uitgeverijprometheus.nl
• Prometheus

Recensie

Aanvankelijk werden we op een verkeerd spoor gezet door een recensie die en waarin met enige fierheid werd gezegd: ‘kijk eens: we geven de Pelgen het nakijken!’. Spijtig, want die recensie doet afbreuk aan de waarde van dit boek. De geschiedenis is immers geen wedstrijdje ‘wij zijn de besten of de eersten!’, de geschiedenis is wat ze is. Punt gedaan. Als je bepaalde conclusies gaat trekken die er niet te trekken zijn, ken je de geschiedenis niet, of erger: heb je die geschiedenis niet gesnapt. Zonder te stellen dat de schrijver misschien een en ander op voorhand had kunnen toelichten voor mensen die echt geen bal van geschiedenis afweten. Hier en aan de overkant, om het zo te zeggen. Het koninkrijk België (anno 1830) is helemaal wat anders als de Lage Landen, de Nederlanden, die het Romeinse Belgica uitmaakten, en die in de Middeleeuwen en het Ancien Régime, zoals de rest van Europa, een wirwar van vorstendommen, hertogdommen en graafschappen was. Waar dan nog eens Prinsbisschoppen hun onvermijdelijke vinger in de pap moesten hebben. En waar, op ’t einde van ’t verhaal, de keizer of koning de dienst uitmaakte met of tegen de zin van de paus. Waarmee we maar willen zeggen dat, als we al kritiek hebben op dit boek, het gaat over het door elkaar gebruik maken van de oude of ‘moderne’ geografische omschrijvingen.
Maar laat dat dan ook de enige voorzichtige commentaar zijn die we voelden opborrelen bij het lezen van dit boek! 290 bladzijden gefundeerd historisch onderzoek in 12 hoofdstukken. Alhoewel de titel nadrukkelijk HOP op ’t schavotje zet, komt heel de Nederlandse brouwgeschiedenis te berde. Alle facetten worden tegen het licht gehouden en zorgen meermaals voor een ‘aha’- gevoel. Leendert Alberts heeft bronnen niet alleen geraadpleegd, hij heeft ze ook samengebracht en vergeleken. Waarschijnlijk is dit nooit eerder op zo’n schaal en zo breed gebeurd. Werkelijk elk aspect van het brouwen en bier komt aan bod. Startend in de vroege Middeleeuwen en eindigend op het einde van het Ancien Régime. Dat (Rijks-)Nederland voor ons hop leerde gebruiken was al geen geheim, maar Alberts legt ook uit waarom en hoe. Er zijn zo op ’t eerste zicht weinig historische bronnen die de schrijver niet raadpleegde! De handelscontacten met de Hanze waren ontegensprekelijk van groot belang. De Nederlandse brouwers leerden de Duitse hopbieren kopiëren en gingen er een vooraanstaande rol in spelen. Het is
bekend, dat Antwerpen ooit zeer veel Hamburgs én Haarlems bier invoerde (zie Antwerpen Bierstad). Hoe dat in
zijn werk ging wordt in dit boek, samen met tal van andere verrassende wetenswaardigheden, verduidelijkt. Inderdaad,
ooit was, op het vlak van bier, Holland het gidsland. Met export naar heel Europa, zelfs naar Engeland en Duitsland!

We kunnen dus, helaas!, dit boek niet ten gronde bespreken, niet zoals we willen. Want dan moeten we de Heer
Hoofdredacteur om minstens enkel pagina’s vragen. Rijke illustraties (gebundeld), rijk notenapparaat, register en
bibliografie. Dat de schrijver Antwerpen Bierstad geraadpleegd heeft, strekt hem tot eer. Dat hij prof. Soly’s
‘Gilbert Van Schoonbeke’ niet noemt is een te vergeven schoonheidsfoutje. Maar laat ons verder geen spijkers op
laag water zoeken: wie ook maar een ietsje wil bijleren over de biergeschiedenis in de Nederlanden (en ja: daar
zijn wij bij!) MOET dit boek tot het zijne maken! Sta ons toe een dikke pluim op de hoed van Leendert Alberts te
steken!